اجداد مرحوم آیت‌الله مصباح موسوی

خاندان آیت‌الله مصباح موسوی از طریق اجداد بزرگ خود ریشه در سرزمین امن الهی دارند. این خاندان از طریق سیّد ابراهیم المرتضی الأصغر أبو‌محمّد با چهل واسطه  به حضرت امام موسی کاظم (علیه‌السلام) می‌رسند. جد آنها سیّد ابراهیم المرتضی الأصغر أبو‌محمّد بن امام موسی کاظم (علیه‌السلام) در سال 146 هجری قمری در مکّه متولد شد. او یکی از زهّاد و ثقات عصر خود بود که در سال 210 یا 213 هجری قمری مسموم شد و در بغداد فوت کرد. بدن مطهّر او ابتدا در بغداد دفن شد، بعداً در زمان المنتصر الله محمّد عبّاسی به کربلا منتقل و در کنار مرقد مطهّر جدّ بزرگوارش حضرت ابا عبدالله الحسین  (علیه‌السلام) دفن شد. در این ارتباط نوشته‌اند: «انتقل السيّد الزكيّ الطاهر النقيّ (إبراهيم المرتضى الأصغر) الى جوار ربّه تعالى وأجداده العظام ببغداد سنه ۲۱۰ هـ المصادف ۸۲۵ م وقيل سنه ۲۱۳ هـ وقد أجمع المترجمون له بأنّه مات مسموماً، وأنّ المأمون هو الّذي دسّ له السم و قد قيل منوه بني العبّاس و جلبوه إلى بغداد بالعهود والمواثيق والأمان ثم دسوُ إليه السم و مات مسموماً في بغداد، وقد شيع جثمانه الشريف و دفن ببغداد في الجانب الشرقي من مقبره باب (راز) قرب أبيه موسى الكاظم (عليه السلام)، و من ثم في زمن المنتصر بالله محمّد العبّاسي الّذي نادى بالعفو العام عن زوّار الحسين (عليه السلام)، ثمّ نقل جثمانه الطاهره إلى كربلاء، ليدفن خلف ظهر قبر جدّه الإمام الحسين سيّد الشهداء (عليه السلام) بستّه أذرع عنه، ومعه جماعه من أولاده في سردابين متّصلين خلف الضريح المقدّس للإمام الحسين (عليه السلام)، وقد بقي قبره ظاهر حتى خراب العماره الّتي تم بنأؤها في سنه ۸۱۴ هـ الموافق سنه ۱۲۱۱ م وبعدها انمحى القبر المذكور بأمر المسؤول العثماني يوم ذاك بعد شن الغاره الوهّابيه على مدينه كربلا» (الأمير أبراهيم المرتضى وأحفاده/ تأليف طه الهنداوي، ص ۱۸).

جدّ دیگر این خاندان، موسی ابوسبحه معروف به سیّد الإمام موسی ابوسبحه بن ابراهیم الأصغر است که شخصی فاضل، زاهد، عابد و کثیر‌الذکر بوده است و به همین جهت به او «ابوسبحه» گفته‌اند. برای او جز دختران تا حدود سی و دو پسر ذکر کرده‌اند که در بلاد مختلف پراکنده شدند. از جمله محمّد أعرج أبوجعفر که جدّ سیّد رضی و سیّد مرتضی است و این دو که از نوابغ علمای شیعه و صاحب تألیفات و تصنیفات باارزش هستند، فرزندان حسین بن موسی الأبرش بن محمّد الأعرج می‌باشند. دیگر فرزندان موسی أبوسبحه سیّد الإمام، احمد الأکبر، أبوالحسن ابراهیم العسکری و حسین القطعی أبوعبد الله هستند که اعقاب زیادی از این چهار فرزند برای او ذکر کرده‌اند. سیّد الإمام در سال 221 هجری در بغداد فوت کرد و در کاظمین دفن شد

یکی دیگر از اجداد این خاندان سیّد احمد معروف به أبوعبدالله احمد الأکبر بن موسی أبوسبحه است که در برخی از کتب مانند «الفخری» و «شجره المبارکه» محمّد‌فخر رازی بنام احمد الزیتون و احمد الزنبور ثبت شده است. لذا به نسل او بنی الزیتون و به نسل ابراهیم و پسرش محمّد بن ابراهیم بنی الأرزق نیز گفته‌اند. در الشجره مبارکه فخر رازی آمده است که اعقاب زیادی برای سیّد احمد از طریق سه تن از فرزندانش به اسامی حسین العرضی أبوعبدالله، علی الأحول أبومحمّد و إبراهیم الأرزق به جای مانده است. امّا از دیگر فرزندش محمّد ابوالحسن فرزند زیادی باقی نمانده است (صفحه پنج شجره‌نامه خاندان مرحوم آیت‌الله مصباح موسوی).

یکی دیگر از اجداد مرحوم آیت‌الله مصباح أبواسحق ابراهیم الأرزق بن احمد الأکبر است. در بعضی از کتب نام ایشان أبوإبراهیم إسحق الأرزق ثبت شده است. او دارای فرزندان زیادی بوده است که به نوشته عمده‌الطالب یکی از فرزندان او أبوأحمد محمّد الأرزق است که در بغداد رئیس قبیلۀ موسویه بوده است. بر اساس کتیبه سر در امام‌زاده سیّد داوود خور، إبراهیم بن أحمد فرزندی به نام سیّد مرتضی داشته و از او نیز فرزندی به نام سیّد قطب‌الدین بر جای مانده است (صفحه چهار شجره‌نامه خاندان مرحوم آیت‌الله مصباح موسوی).